Jod jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, a pośrednio – całego organizmu. Do oceny zaopatrzenia organizmu w jod wykorzystywane są parametry takie jak:
- objętość tarczycy (kiedyś oceniana palpacyjnie, aktualnie – głównie poprzez badanie ultrasonograficzne gruczołu),
- stężenie TSH,
- stężenie tyreoglobuliny (TG),
- oraz wydalanie jodu w dobowej zbiórce moczu (tzw. joduria).
WHO zachęca do monitorowania stanu zaopatrzenia w jod na poziomie populacyjnym. Najczęściej wykorzystywanym markerem jest w tych przypadkach ocena wydalana jodu z moczem. O prawidłowej podaży tego pierwiastka świadczy wartość jodurii w granicach 100-199 µg/l (mediana dla populacji ogólnej) lub 150–249 µg/l (mediana dla kobiet w ciąży). Ostatnio zwraca się uwagę na korzyści wynikające ze stosowania tańszego i bardziej dostępnego markera jakim jest stężenie tyreoglobuliny.
Niedobór jodu występujący w okresie płodowym prowadzi do poronień, martwych urodzeń, zwiększonej śmiertelności okołoporodowej i wad wrodzonych. Z kolei u osób dorosłych niedobór jodu zwiększa ryzyko niedoczynności tarczycy, wola oraz zaburzeń czynności mentalnych.
Prowadzony od roku 1997 program wzbogacania soli kuchennej w jod doprowadził do eliminacji niedoboru jodu na terenie Polski. Warto pamiętać, że kobiety przygotowujące się do ciąży, ciężarne oraz karmiące piersią powinny przyjmować dodatkowe dawki jodu.
Źródło:
Assessment of iodine deficiency disorders and monitoring their elimination
Author Info
