Mądrzy ludzie mówią, ponieważ mają coś do powiedzenia, głupcy – ponieważ muszą coś powiedzieć – Platon
Pamiętając o powyższym będziemy starać się sygnalizować Państwu tematy, które zawodowo przyciągają naszą uwagę. Mamy nadzieję, że niektóre z nich rozwieją wątpliwości, a inne staną się inspiracją dla dalszych poszukiwań…
Wszystko wskazuje na to, że musimy przyzwyczaić się do obecności wirusa SARS-CoV-2 w naszym otoczeniu. Przynajmniej na jakiś czas… W takich okolicznościach zapraszam Państwa już nie tylko na teleporady, ale także – przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa – na tradycyjne konsultacje w gabinecie. Jest dla mnie jasne,...
Niełatwo pogodzić się z faktem przenoszenia tradycyjnych formy kształcenia medycznego: kongresów, konferencji, wykładów na bliższą lub dalszą przyszłość. Czy webinary (internetowe seminaria na żywo) są w stanie je zastąpić?
Na zewnątrz ciągle jeszcze obserwujemy zmagania cieplejszej pory roku z odchodzącą zimą. W tym czasie w gabinecie, mimo oczywistych ograniczeń spotkań na odległość, krystalizuje się pewien standard telekonsultacji. Okazuje się, że większość z Państwa wybiera kontakt telefoniczny. Bardzo rzadko pojawia się zainteresowanie wykorzystaniem komunikatorów...
Szanowni Państwo, regulacje prawne, których celem jest ograniczanie przenoszenia się wirusa SARS-CoV-2 sprawiają, iż postępowaniem z wyboru w przypadku konsultacji lekarskich (endokrynologia/andrologia/choroby wewnętrzne) staje się kontakt na odległość. Uwzględniając powyższe, w najbliższym czasie będę dla Państwa dostępny w godzinach konsultacji (https://xmed.wroclaw.pl/endokrynologia/rezerwacja-konsultacji/) pod numerem telefonu:...
Szanowni Państwo, ze względu na sytuację epidemiczną, w celu ograniczania szerzenia się zakażenia COVID-19, jesteśmy zmuszeni zawiesić pracę gabinetu stomatologicznego oraz zmienić tryb udzielania porad endokrynologiczno-andrologicznych od dnia 16 marca 2020 r. do 3 kwietnia 2020 r (zależnie od rozwoju sytuacji). Stosując się do...
Hipoglikemia i zasady leczenia nadciśnienia tętniczego były głównymi wątkami poruszanymi podczas spotkania diabetologów. Tematyka ta dotyczy nie tylko pacjentów z cukrzycą. https://www.facebook.com/xmed.wroclaw/videos/580350076168677/
Przewlekły stan zapalny jest uznanym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy, a w konsekwencji zawału mięśnia sercowego i udaru naczyń mózgowych. Markerem obecności zapalenia w organizmie jest stężenie białka C-reaktywnego (CRP) we krwi. Wydaje się, że nie dość często sięgamy po to oznaczenie w praktyce klinicznej....
Ubiegłoroczna zmiana substancji pomocniczych w popularnym preparacie lewotyroksyny (Euthyrox, Merck) wzbudziła zainteresowanie różnicami pomiędzy poszczególnymi produktami dostępnymi na rynku. Aktualnie zarówno wspomniany Euthyrox, Letrox (Berlin-Chemie) jak i Eltroxin (Aspen Pharma) nie zawierają laktozy. Natomiast w procesie produkcyjnym tego typu środków wykorzystywane są m.in. skrobia,...
Zarówno nadczynność jak i niedoczynność przytarczyc stanowią wyzwanie dla lekarzy wchodzących w skład zespołów ginekologiczno-położniczych. Podwyższone stężenie wapnia u kobiety może prowadzić do zahamowania wydzielania parathormonu (PTH) przez przytarczyce płodu. Z kolei obniżone stężenie wapnia utrzymujące się u ciężarnej (hipokalcemia) może mieć odwrotny skutek....
Rozszerzanie się epidemii coronarwirusa z Wuhan (2019-nCoV) sprawia, iż zastanawiamy się nad profilaktycznym stosowaniem masek twarzowych. Niestety, skuteczność standardowych masek chirurgicznych w tym kontekście jest wątpliwa. Eksperci są także sceptyczni co do możliwości (i zasadności) korzystania z masek N95. Aktualnie rekomenduje się podstawowe metody...
Różnicowanie dolegliwości obejmujących: zaburzenia czucia zaburzenia siły mięśniowej drętwienia mrowienia ból kończyn jest domeną neurologa. W pewnym odsetku przypadków pojawienie się wspomnianych wyżej objawów wynika z obecności/zaostrzenia choroby układu wydzielania wewnętrznego (endokrynnego). Może to być schorzenie przytarczyc, tarczycy lub np. choroba metaboliczna (cukrzyca). Błędem...
W okresie zimowym powinniśmy zwracać szczególną uwagę na wpływ powietrza o złej jakości na stan organizmu. O ile większość z nas podejrzewa, iż smog negatywnie wpływa na układ oddechowy, o tyle nie zawsze pamiętamy o jego oddziaływaniu na układ krążenia czy układ nerwowy. W...
Ciekawe spojrzenie na męskie problemy ze zdrowiem prezentuje dr Ewa Kempisty-Jeznach w książce pt. “Testosteron, klucz do męskości” (Prószyński i S-ka, 2018). Zgadzam się z autorką, iż mężczyźni – odmiennie niż kobiety – często podchodzą do zdrowia z pozycji racjonalnej. Niestety, część wypiera i...
Jednym z wyzwań endokrynologii staje się globalna epidemia schorzeń metabolicznych (otyłość, cukrzyca). Insulina ma fundamentalne znaczenie dla utrzymywania homeostazy energetycznej organizmu. Nawet umiarkowane zmniejszenie ilości krążącej insuliny może zapobiegać przyrostowi masy ciała. Niektóre obserwacje wskazują, że efekty normalizacji stężenia insuliny we krwi wykraczają daleko...
Wywiad lekarski pozwala na wysunięcie podejrzenia deficytu w tym zakresie, chociaż objawy niedoboru mogą być niespecyficzne, zmienne, mało intensywne. Zasadniczo dolegliwości manifestują się w zakresie układu nerwowego (ataksja, demencja, zaburzenia pamięci, neuropatia) , krwiotwórczego (anemia megaloblastyczna) i rozrodczego (niepłodność). Niedobór wit. B12 częściej pojawia...
Życzymy Państwu radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w Nowym Roku!Merry Christmas and a Happy New Year 2020!
Opierając się na oficjalnych komunikatach Ministra Zdrowia, Głównego Inspektora Farmaceutycznego oraz innych instytucji kontrolujących/monitorujących krajowy rynek farmaceutyczny zakładam, że stosowanie preparatów zawierających metforminę nie stanowi zagrożenia dla zdrowia korzystających z nich pacjentów. Staram się przekazywać nowe informacje dotyczące tej sprawy na profilu FB gabinetu:...
Ustalenie rozpoznania moczówki prostej bywa trudne i często wymaga przeprowadzenia uciążliwych procedur (test odwodnieniowy). Lekarze z Niemiec i Szwajcarii dowodzą, że ocena stężenia kopeptyny po stymulacji argininą jest w stanie z dużą czułością dyskryminować przypadki moczówki prostej od polidypsji. Co ważne: sama procedura jest...
Błędem jest lekceważenie/deprecjonowanie wniosków wyciąganych z rygorystycznych analiz tylko dlatego, że nie są one zgodne z powszechnie przyjętym wyobrażeniem o danej kwestii. Jednocześnie podzielam pogląd, iż w przewidywalnej przyszłości nie będziemy w stanie zaprojektować i przeprowadzić interwencji żywieniowych (na odpowiednio dużych grupach i o...
Na podstawie oceny HbA1c można szacować jak kształtowało się średnie stężenie glukozy w okresie poprzedzających trzech miesięcy. Jeśli odsetek HbA1c mieści się w zakresie 6-6.5% średnie stężenie glukozy na czczo wynosi około 122 mg% (mg/dl). Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA) dopuszcza wykorzystanie podwyższonego stężenia hemoglobiny...
W trakcie kongresu ESE w Lyonie prof. Mario Thevis przytaczał interesujące opowieści z laboratoriów zajmujących się wykrywaniem niedozwolonych substancji (hormonów, boosterów hormonalnych) w próbkach pobieranych od sportowców. Poinformował, iż złoci medaliści igrzysk olimpijskich w 2008 r. wspomagali się GHRP-2. Dowiodły tego powtórne testy próbek,...
Materiały drukowane są coraz rzadziej wykorzystywane jako źródło informacji. Jako medium mają one jednak wiele zalet. W porównaniu z kontaktem z portalem internetowym (stroną web), zapoznawanie się z zawartością czasopisma trwa zwykle dłużej, częściej wraca się do przeczytanych treści, prawdopodobnie lepiej się je także...
Terapia ograniczona do suplementacji wapnia nie gwarantuje sukcesu, chociaż monitorowanie stężenia wapnia podczas kolejnych wizyt samo w sobie ma pewną wartość. Efektywniejsze bywa łączenie preparatów wapniowych z aktywnymi metabolitami witaminy D. Sugeruje się także korzystanie z natywnej witaminy D. Chociaż zasadniczym celem leczenia jest...
Opracowanie nowego środka farmakologicznego wymaga przeprowadzenia badań na co najmniej kilku tysiącach osób. W przypadku leków odtwórczych (generycznych) badanie biorównoważności przeprowadza się na grupie nie większej niż kilkadziesiąt osób. Amerykańska agencja ds. leków i żywności (FDA) wymaga przebadania maksymalnie 36 ochotników, a w Europie...
Pojawił się nowy, silny argument zachęcający do starannego monitorowania i kontrolowania funkcji tarczycy we wczesnej ciąży. Opublikowane w czasopiśmie „The Lancet” wyniki wskazują na zależność między stanem osi tarczycowej ciężarnej a rozwojem mózgu dziecka (ocenianym metodą rezonansu magnetycznego w 10 roku życia). Prospektywne dane...
Trudno wyobrazić sobie współczesne nauki biologiczne bez badań molekularnych. Sekwencjonowanie genomu przeprowadza się w indywidualnych przypadkach, ale także na wielotysięcznych grupach w celu sporządzania map genomicznych całych populacji. O ile osobisty wydatek w kwocie 7-12 tysięcy (badanie całogenomowe) jest wciąż sporym obciążeniem, o tyle...
W trakcie XXI Kongresu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, który odbył się w Lyonie w dniach 18-21.05.2019, prof. James Hennessey z Harvard Medical School przedstawił szczegółową analizę zależności między objawami wiązanymi z niedoczynnością tarczycy, parametrami hormonalnymi (m.in.: tyreotropina, tyroksyna, trójjodotyronina), uwarunkowaniami molekularnymi (polimorfizmy genów dejodynaz) oraz...
Analiza danych pochodzących z lat 2015-2017 wskazuje, że kobiety w Polsce żyją średnio o 8 lat dłużej niż mężczyźni. Palenie papierosów pozostaje najważniejszym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka wczesnego zgonu. Wyższe wykształcenie (w porównaniu z podstawowym) wiąże się z dłuższym życiem u kobiet (+5 lat), ale...
https://www.facebook.com/xmed.wroclaw/videos/353855402002256/
Europejskie Towarzystwo Endokrynologiczne (ESE) rozwija program, który ma poszerzyć naszą wiedzę na temat mechanizmów warunkujących zaburzenia funkcji przytarczyc. Relatywnie liczna grupa chorych zmaga się z zaburzeniami równowagi wapniowo-fosforanowej, które są następstwem zabiegów chirurgicznych w okolicy szyi (m. in. resekcji tarczycy). Nie zawsze obserwuje się...
Nie należy rekomendować odstępstw od wprowadzonych zmian żywieniowych. Okazuje się, że nawet pojedyncza ekspozycja na wyższe stężenie glukozy u osób ograniczających węglowodany jest obciążeniem dla układu naczyniowego. https://www.eurekalert.org/pub_releases/2019-03/uobc-otk032619.php#
Najbardziej dostępną i wiarygodną metodą oceny anatomii gruczołu tarczowego jest badanie ultrasonograficzne. U osób dorosłych objętość tarczycy mieści się w granicach 10-15 ml u kobiet i 12-18 ml u mężczyzn. Na wielkość gruczołu wpływa m.in: wzrost, masa ciała, płeć, wiek, współistniejące schorzenia i stany...
Duże zainteresowanie mediów wzbudza praca, której autorzy sugerują obecność związku między spożyciem jajek a zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych (oraz ryzykiem zgonu). Zainteresowanym proponowałbym jednak bliższe zapoznanie się z treścią oryginalnej publikacji i niewyciąganie pochopnych wniosków. https://www.nytimes.com/2019/03/15/well/eat/eggs-cholesterol-heart-health.html
Na takie pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, chociaż przyjmuje się, że pacjenci ze schorzeniami wynikającymi z autoagresji (np. choroba Gravesa, choroba Hashimoto) cechują się podwyższonym ryzykiem występowania niedoboru tego pierwiastka. Wytyczne towarzystw naukowych wskazują na potencjalne korzyści ze stosowania suplementacji selenu (Se) w przypadkach...
Jednym z częstych dylematów jest kwestia farmakoterapii prolactinoma (czyli mikro- lub makrogruczolaka produkującego prolaktynę) u ciężarnych. W zależności od wielkości guza każdorazowo rozważa się możliwość przerwania leczenia w tym okresie. Jak dotąd nie ma dowodów potwierdzających większe bezpieczeństwo terapii z wykorzystaniem poszczególnych agonistów dopaminy...
Czy to co jemy wpływa na nasze zdrowie? Oczywiście, i to w bardzo dużym stopniu. Jeśli poszukując najlepszych rozwiązań w tym zakresie natrafimy na marcowy numer miesięcznika Świat Wiedzy – zostaniemy poddani szczególnie nieprzyjemnej próbie (poznawczej). W szczegółowym artykule przedstawiono fakty dotyczące funkcjonowania globalnych...
Podczas 20-tej konferencji Polskiego Towarzystwa Andrologicznego prof. Horst z RPA celnie wypunktował obszary naszej niewiedzy dotyczącej funkcjonowania męskiego układu rozrodczego. Przedstawiając różnorodność świata zwierzęcego na tle niewielkiej zmienności mechanizmów rozmnażania wspomniał o teorii fraktali, której twórcą był Benoit Mandelbrot. Te samopowtarzające się wzory możemy...
Doprowadzić do tego ma korzystanie z czcionki, która ułatwia zachowywanie (retencję) czytanych treści. Sans Forgetica została zaprojektowana przez naukowców tak, by w większym stopniu angażować umysł i dzięki temu tworzyć dodatkowe skojarzenia. Czcionkę można bezpłatnie pobrać i zainstalować na wykorzystywanych systemach operacyjnych czy też...
Hormonalna terapia menopauzy (HTM) jest uważana za najskuteczniejszy sposób eliminowania uciążliwych objawów towarzyszących spadkowi stężenia estrogenów w tym okresie (szczególnie naczynioruchowych, śluzówkowych). Co ważne, wiele zgłaszanych przez kobiety dolegliwości może sugerować ich centralne pochodzenie. Dotyczy to np. spadku energii, uczucia braku kompetencji, zaburzeń snu,...
Mimo pierwotnego defektu sekrecji androgenów występującego u wszystkich pacjentek z zespołem PCO, u niektórych dominującym problemem nie jest nadmiar androgenów, ale insulinooporność. Warto podkreślić, że celem postępowania terapeutycznego jest eliminowanie zgłaszanych objawów. W części przypadków może temu służyć połączenie antykoncepcji hormonalnej i antyandrogenów, w...
Ostatnie miesiące roku to czas szkoleń i konferencji. Zakopane w tym okresie zwyczajowo wita gości śniegiem i niskimi temperaturami. Smog też bywa … widoczny.
Czy obniżając temperaturę jąder możemy liczyć na poprawę jakości nasienia? Teoretyczne podstawy takiego postępowania są zrozumiałe. W wielu pracach wskazywano na związek między poszczególnymi parametrami spermiogramu a temperaturą gonad. U mężczyzn, u których okolica jąder była narażona na oddziaływanie podwyższonej temperatury (noszenie ciasnej bielizny,...
https://photos.google.com/share/AF1QipMEsTMlQNT2wVxgc2swBJep3gkFqQY–X1aPFi9fGtgq4UJ54sclbV-pKUtmfvx-w?key=SlItdV9CWnZSbGZzdWROcGtGcDJEN3NyUFNWT0hB
Wapń jest kluczowym składnikiem szkieletu (kości, zębów), wpływającym także na przewodnictwo nerwowo-mięśniowe. W krajach europejskich głównym źródłem wapnia w diecie są produkty nabiałowe, mięso i warzywa. Wydaje się, że w Polsce spożycie wapnia jest większe niż na południu Europy, ale jednocześnie okazuje się, że...
Nie mamy dowodów na związek przyczynowo-skutkowy w przypadku wymienionych wyżej schorzeń. Czy skutkiem choroby tarczycy zawsze będzie zmiana masy ciała? A może jednak zaburzenia funkcjonowania gruczołu tarczowego są formą adaptacji do nadmiaru tkanki tłuszczowej? Zdarza się, że redukcja masy tkanki tłuszczowej doprowadza do normalizacji...
Receptory dla wit. D znajdują się w większości komórek ludzkiego organizmu. Znaczenie tej substancji dla układu szkieletowego, ale także wielu innych m.in.: skóry, układu krążenia czy układu odpornościowego jest niepodważalne. Niedobór wit. D stwierdzany jest często. Badania z krajów o nasłonecznieniu podobnym do Polski...
Konsensusy sugerują interwencję skupiającą się na zmianach stylu życia. Duże znaczenie może odegrać w tych przypadkach optymalizacja masy ciała i zmiana diety. Ze względu na ograniczoną skuteczność wspomnianego postępowania warto brać pod uwagę także zastosowanie farmakoterapii. Pierwszym wyborem bywa najczęściej cytrynian klomifenu. W określonych...
Prof. Mario Maggi przewrotnie zauważył, że rozpoznanie dysfunkcji erekcyjnej (ED) może uświadomić ryzyko zaburzeń: sercowo-naczyniowych (np. prawdopodobieństwo zawału mięśnia sercowego wzrasta o ponad 60%), metabolicznych, hormonalnych i psychologicznych. Pacjenci z objawami ED cechują się o 25% większą śmiertelnością niż populacja ogólna! Mężczyźni palący papierosy...
W przypadku nowotworów o charakterze dziedzicznym, a takie podłoże może mieć nawet co czwarty nowotwór, dysponujemy testami, które pozwalają nam na określenie osobniczego ryzyka zachorowania. Uzyskane wyniki mogą zachęcić do podjęcia działań profilaktycznych albo wskazać możliwości dalszego monitorowania. Osoby zainteresowane odsyłam na stronę: https://badamygeny.pl/#!/
Holenderskie badanie oceniające ryzyko zachorowania na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (w przypadku posiadania bliskich krewnych z tym rozpoznaniem) pokazało, że decydujące znaczenie dla ujawnienia się choroby Hashimoto i choroby Gravesa-Basedowa mają predyspozycje genetyczne (73%), a w mniejszym stopniu czynniki środowiskowe (27%) Analiza wyników 5-letniej obserwacji...
Modyfikacja stylu życia jest podstawą postępowania w cukrzycy. Świadome decyzje pacjenta dotyczące diety i aktywności fizycznej potrafią skutecznie zmniejszyć ryzyko rozwoju powikłań i poprawić długoterminowe rokowanie. Jeśli chcemy skorzystać ze wsparcia farmakologicznego mamy do wyboru systematycznie rosnącą liczbę substancji. Poszczególne środki różnią się siłą...
Redakcja PLOS One wyraziła podziękowania recenzentom artykułów, które były poddane procesowi peer review w 2017 roku. Chociaż taka aktywność wiąże się ze sporym wysiłkiem intelektualnym (i czasowym), rekomendowanie prac bywa także ciekawym doświadczeniem naukowym. Pozwala ona na przyglądanie się z bliska poświęceniu autorów (w...
Jeśli nie mają Państwo możliwości podjęcia bezpośredniej współpracy z zaufanym dietetykiem, alternatywą jest propozycja warszawskiego Instytutu Żywności i Żywienia. W ramach Narodowego Programu Zdrowia (do roku 2020) placówka ta prowadzi centrum dietetyczne online. Zaznaczam, że aktualne poglądy na leczenie żywieniowe mogą nie znajdować odbicia...
W artykule, który ukazał się w Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada zasugerowano, że 24-tygodniowy, intensywny trening fizyczny może decydować o sukcesie par starających się o ciążę. Badanie zostało przeprowadzone na relatywnie dużej grupie mężczyzn z niepłodnością (ponad 400 uczestników). Swoje wątpliwości co do...
W prestiżowym czasopiśmie zajmującym się zdrowiem reprodukcyjnym (Fertility & Sterility) opublikowałem artykuł o zależnościach między poziomem aktywności fizycznej a parametrami nasienia w populacji mężczyzn z makroregionu dolnośląskiego. Jest on elementem cyklu prac analizujących wpływ stylu życia na jakość nasienia (a potencjalnie także zdolność do...
Kilka refleksji nasuwających się po wysłuchaniu wykładów: nie ma wątpliwości, że prawidłowe stężenie TSH jest skorelowane z prawidłowym przebiegiem ciąży American Thyroid Association wprowadziło zmiany w ocenie prawidłowości stężeń parametrów tarczycowych u ciężarnych w coraz większym stopniu zaleca się indywidualizację terapii lewotyroksyną (przy uwzględnieniu...
Grono wykładowców była najlepszą wizytówką krakowskiego spotkania. W trakcie dyskusji panelowych sygnalizowano pojawianie się nowych trendów w podejściu do schorzeń tarczycy/przysadki/nadnerczy u ciężarnych. Niewątpliwym zmianom ulega taktyka monitorowania i terapii schorzeń osi przysadka-tarczyca. Dotychczasowe algorytmy kliniczne z jednej strony wymagają adaptacji do regionalnych warunków,...
W przyszły tygodniu odbędzie się kolejna edycja spotkania poświęconego schorzeniom endokrynologicznym u ciężarnych. Konferencję – podobnie jak dwa lata temu – organizuje Katedra Endokrynologii Uniwersytetu Jagiellońskiego pod patronatem European Society of Endocrinology. Imponująca jest lista zaproszonych wykładowców, którzy reprezentują wiodące europejskie ośrodki kliniczne. Jako...
Przed paroma laty zestawiłem dane statystyczne nt. rozpoznawania autoimmunologicznego zapalenia tarczycy w Polsce (w ambulatoriach prywatnej sieci placówek medycznych). Czy opisane trendy odzwierciedlają rzeczywistość? Czy różnice w zachorowalności/rozpoznawalności schorzenia faktycznie zależą od rejonu kraju, w którym zamieszkujemy? W sytuacji, w której nie dysponujemy szczegółowymi...
Na łamach Endokrynologii Polskiej ukazał się artykuł – mojego współautorstwa – prezentujący wyniki badania oceniającego stan androgenny młodych, zdrowych mężczyzn mieszkających na terenie makroregionu (AndroLS). Dostarcza on aktualnych informacji na temat parametrów seminologicznych w tej rzadko badanej populacji. https://journals.viamedica.pl/endokrynologia_polska/article/view/48510
Czy ma to być: androlog, endokrynolog, urolog, seksuolog, a może po prostu lekarz rodzinny? Choć jednoznaczna odpowiedź na tak sformułowane pytanie jest niemożliwa, działanie na styku wymienionych wyżej specjalizacji jest prawdopodobnie najlepszym rozwiązaniem dla pacjenta. Problemy mężczyzn (np. zaburzenia libido/erekcji, zmęczenie, osłabienie siły mięśniowej,...
Jednym z wydarzeń towarzyszących Europejskiemu Kongresowi Endokrynologicznemu (Lizbona, maj 2017) był kurs andrologii klinicznej. Duża liczba uczestników wskazuje na rosnące zainteresowanie środowiska endokrynologicznego tematyką zdrowia mężczyzn. W trakcie spotkania podejmowano kwestie zdrowia reprodukcyjnego, ale np. także związków między układem hormonalnym i układem szkieletowo-mięśniowym.
W majowym numerze „Pulsu Medycyny” ukazał się artykuł dotyczący problemu diagnostyki i leczenia tężyczki. Jest on zapisem rozmowy, którą odbyłem niedawno z panią redaktor Ewą Kurzyńską. Podczas spotkania analizowaliśmy sytuację pacjentów poszukujących przyczyny swoich dolegliwości oraz możliwe do zastosowania opcje diagnostyczne i terapeutyczne. Streszczenie...
Kongres Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego (ECE, Lizbona, 20-23 maja 2017) pretenduje do miana drugiego, największego forum wymiany doświadczeń klinicznych i naukowych w dziedzinie endokrynologii (po amerykańskim ENDO). W trakcie spotkania miałem okazję przedstawić wyniki badań zależności pomiędzy stężeniem witaminy D a czynnością męskich gonad. ...
W dniach 0d 16 do 23 maja gabinet będzie nieczynny, a kontakt telefoniczny – zawieszony. W wyjątkowych sprawach proponuję komunikowanie się drogą mailową.
Konferencje organizowane przez amerykańskie The Endocrine Society rokrocznie gromadzą ponad 7000 naukowców i lekarzy z całego świata. Na spotkaniu, które odbyło się w Orlando duże zainteresowanie wzbudziły m.in. następujące doniesienia: Vitamin D deficiency may indicate cardiovascular disease in overweight and obese children Treating polycystic ovary...
Osoby rozważające zastosowanie diety z ograniczeniem węglowodanów (LCHF) mogą uzyskać wsparcie w poradniach dietetycznych, ale także na portalach udostępniających materiały szerokiemu gronu odbiorców. Przykładem takiej platformy jest „Low Carb Program” (https://www.diabetes.co.uk/lowcarb), który został przygotowany z udziałem pacjentów z rozpoznaniem cukrzycy typu 2. Rejestracja uczestników jest...
Arsenał metod stosowanych w leczeniu otyłych pacjentów nie jest może bardzo bogaty, ale oferuje wybór relatywnie skutecznych (i satysfakcjonujących) rozwiązań. Mijający rok nie przyniósł istotnych zmian w obszarze technik behawioralnych, natomiast systematycznie ewoluuje farmakologiczne oraz chirurgiczne podejście do leczenia otyłości. Nowe preparaty (np. liraglutyd czy...
Wspólnie z prof. Marco Rossato z Uniwersytetu w Padwie przygotowałem artykuł opisujący zależności między wysiłkiem fizycznym a stanem nasienia. Ukazał się on w czasopiśmie American Journal of Men’s Health. Próbowaliśmy w nim odpowiedzieć na pytanie czy fakt uprawiania sportu: intensywnie/zawodowo lub na zasadzie rekreacji, może...
Kurs organizowany pod egidą European Society of Endocrinology pozwolił na zapoznanie się z praktyką prowadzenia schorzeń endokrynologicznych, w tym cukrzycy, przez klinicystów z różnych zakątków Europy. W niektórych sytuacjach odmienności procedur diagnostycznych (np. stanów hiperkortyzolemii) okazały się być więcej niż znaczące. W przypadku innych przedstawiano nowe...
Od wczoraj uczestniczę w konferencji „8th Alice and Albert Netter Days” organizowanej przez European Gynecological Society we współpracy z Polskim Towarzystwem Endokrynologicznym i Polskim Towarzystwem Ginekologicznym. Miejscem spotkania jest Wrocławskie Centrum Kongresowe przy Hali Stulecia. Wykładowcy omawiają m.in. problemy diagnostyki zespołu policystycznych jajników, rolę...
Sceneria złotej polskiej jesieni towarzyszyła tegorocznej edycji spotkania. W trakcie konferencji przedstawiano zarówno nowe kierunki badań podstawowych jak i rekomendacje dotyczące terapii mężczyzn. Gośćmi PTA byli m.in. prof. Frederick Wu z najnowszymi analizami projektu European Male Aging Study oraz prof. Gulam Bahadur, który dzielił...
W trakcie jednej z sesji prezentowałem aktualny stan wiedzy na temat korzyści i zagrożeń związanych ze stosowaniem hormonu wzrostu, IGF-1 i sekretagogów GH. Bardzo ciekawe wykłady przedstawili goście ze Stanów Zjednoczonych: prof. Leonard Wartofsky (redaktor naczelny Endocrine Reviews), który analizował dostępne opcje terapeutyczne w...
W oparciu o tzw. kryteria rotterdamskie, zespół policystycznych jajników (PCOS) stwierdzamy u dorosłych kobiet, u których występują przynajmniej dwa spośród trzech objawów: nadmiar androgenów, zaburzenia owulacji lub policystyczna struktura jajników (potwierdzona przezpochwowym badaniem ultrasonograficznym). Rozpoznanie stawiamy po wykluczeniu schorzeń mogących imitować PCOS czyli: zaburzeń...
Odmiennie niż w przypadkach dysfunkcji innych gruczołów wydzielania wewnętrznego, w niedoczynności przytarczyc nie stosujemy rutynowej substytucji brakującego hormonu (czyli PTH). Wszystko wskazuje na to, że w przyszłości może się to zmienić. Zastosowanie rekombinowanego parathormonu i jego analogów ma znacząco ułatwić prowadzenie terapii i podnieść...
Poniższa tabela przedstawia zakresy glikemii służących do rozpoznania cukrzycy ciążowej na podstawie wyniku doustnego testu obciążenia 75 g glukozy czyli tzw. krzywej cukrowej (PTD 2016, WHO 2013). Cukrzycę ciążową rozpoznajemy, kiedy spełnione jest przynajmniej jedno kryterium. Czas wykonania oznaczenia Stężenie glukozy Na czczo 92-125 60 min....
Stężenia TSH, FT4 i FT3 powinny być oceniane w godzinach porannych, na czczo. W przypadku pacjentów stosujących preparaty lewotyroksyny (Euthyrox, Letrox) zaleca się zachowanie 24-godzinnego odstępu od zażycia ostatniej dawki do chwili badania. Lek można przyjąć bezpośrednio po wizycie w laboratorium. Jeśli planowana jest wyłącznie ocena stężenia TSH (bez...
Jod jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, a pośrednio – całego organizmu. Do oceny zaopatrzenia organizmu w jod wykorzystywane są parametry takie jak: objętość tarczycy (kiedyś oceniana palpacyjnie, aktualnie – głównie poprzez badanie ultrasonograficzne gruczołu), stężenie TSH, stężenie tyreoglobuliny (TG), oraz wydalanie jodu...
Wyniki szwedzkich badań sugerują, że mniejsza ekspozycja na słońce wiąże się ze wzrostem ryzyka śmierci. W badaniu obserwacyjnym obejmującym okres 20 lat zauważono, że osoby, które w największym stopniu korzystały z słońca, mogły oczekiwać przeżycia dłuższego o 0.6-2.1 lat od tych, które unikały przebywania...
Jeden z wykładów konferencji, która dzisiaj zakończyła się w Poznaniu, był przeglądem doniesień z ostatniego spotkania American Society for Bone and Mineral Research. Przeliczono, że podczas ubiegłorocznego zjazdu największa liczba zaprezentowanych prac dotyczyła: witaminy D, teryparatydu, i denosumabu. Sugerowano, by każdy pacjent z osteoporozą miał oznaczane stężenie witaminy...
Podczas tegorocznej edycji zapowiadane są wykłady dotyczące najnowszych trendów w diagnostyce osteoporozy oraz możliwości przewidywania ryzyka złamań kostnych. Szereg prelekcji skoncentruje się na praktycznych aspektach terapii farmakologicznej.
Autorzy z Holandii opisują metodę, który ma pomóc w ocenie ryzyka nawrotu nadczynności tarczycy u pacjentów z rozpoznaniem choroby Gravesa-Basedowa. Zestaw badań klinicznych i genetycznych pozwala na wybranie najlepszej opcji terapeutycznej jeszcze przed wdrożeniem leczenia preparatami przeciwtarczycowymi. Przedstawiony model predykcyjny powinien stać się znaczącą...
Jedną z przyczyn stanów zapalnych skóry, wypadania włosów, pogorszenia staniu paznokci, ale także depresji, apatii czy zmęczenia bywa niedobór biotyny. Substancja ta jest niezbędna dla procesów wzrostowych komórki, produkcji kwasów tłuszczowych oraz metabolizmu aminokwasów i tłuszczów. Jej niedobór zdarza się relatywnie rzadko, gdyż bakterie jelitowe...
Badacze z Danii analizowali zapadalność na niedokrwienny udar mózgowy wśród 4615 mężczyzn oraz 4724 kobiet obserwowanych przez prawie 30 lat (od roku 1981-1983). Okazało się, że u mężczyzn, którzy cechowali się najniższym stężeniem testosteronu (<10 percentyla), ryzyko wystąpienia udaru było wyższe niż u pozostałych (11-90 percentyl)....
W świetle obowiązujących wytycznych, które zostały opublikowane w Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism w roku 2014, nie zawsze jest to zalecane. W przypadkach, w których przebieg schorzenia jest bezobjawowy postępowanie ogranicza się do monitorowania wybranych parametrów laboratoryjnych i radiologicznych. Postępowanie farmakologiczne ma uzasadnienie wtedy, kiedy...
Na spotkanie rokrocznie przyjeżdża liczna grupa lekarzy zainteresowanych tematyką endokrynologiczną. Na konferencji omawiane są aktualnie obowiązujące standardy postępowania w schorzeniach gruczołów wydzielania wewnętrznego. Prezentowane są także wykłady autorów, którzy prowadzili ważne sesje na zjeździe największego endokrynologicznego towarzystwa naukowego na świecie tj. Endocrine Society.
Przewlekła kandydoza błon śluzowych i skóry jest charakterystycznym objawem wielogruczołowej niedoczynności typu 1 (APS-1). Najczęściej współwystępuje z autoimmunologiczną niedoczynnością przytarczyc oraz niedoczynnością kory nadnerczy. Jeśli obok objawów skórnych (pojawiających się dnajczęściej już w pierwszych latach życia) u pacjenta stwierdza się niskie stężenie wapnia i parathormonu konieczne jest...
Japońscy lekarze zalecają monitorowanie stężenia białych ciałek krwi podczas leczenia nadczynności tarczycy pochodnymi tioimidazolu. Proponują ocenę morfologii krwi co 2 tygodnie w okresie pierwszych 3 miesięcy leczenia. Większość autorów uważa jednak, iż tego typu postępowanie nie zmniejsza ryzyka agranulocytozy/pancytopenii (najbardziej niebezpiecznego działania niepożądanego ww...
Farmakoterapia cechuje się dużą skutecznością w przypadkach przedwczesnego wytrysku (ejaculatio praecox). W praktyce klinicznej często wykorzystuje się inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). Jednym z najchętniej zalecanych leków jest dapoksetyna, która została zarejestrowana do leczenia mężczyzn w wieku 18-64 lat. Warto pamiętać, że środek ten powinien być...
W dużym przekrojowym badaniu przeprowadzonym w Chinach (n=6152) u osób z niższym stężeniem selenu (Se) częściej stwierdzano obecność autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, subklinicznej niedoczynności tarczycy, niedoczynności tarczycy oraz wola. DOI: http://dx.doi.org/10.1210/jc.2015-2222 Można podejrzewać, że podaż selenu wpływa na stan tarczycy także w populacjach innych kontynentów. Przypominam o...
W jednym z ostatnio opublikowanych badań przeprowadzonych na dużej grupie Amerykanów wykazano, że stężenia 25(OH)D są względnie stabilne w wieloletniej obserwacji. Można podejrzewać, iż nie jest uzasadnione powtarzanie oznaczeń 25(OH)D i odkładanie decyzji o ewentualnym zaopatrywaniu niedoboru na przyszłość. Wyższych stężeń 25(OH)D można spodziewać...
Temat wzbudza niezmiennie duże zainteresowanie wśród endokrynologów, ginekologów, neonatologów i pediatrów. Szczególnie ciekawe były sesje poświęcone aktualnym wskazaniom do farmakoterapii subklinicznych zaburzeń funkcji tarczycy (nieprawidłowe TSH przy mieszczących się w granicy normy FT4 i FT3) oraz związkom między autoimmunologią tarczycową (podwyższone stężenie antyTPO) i płodnością. Wciąż wiele znaków...
Jeśli podczas badań TK lub MR korzystano z jodowych środków kontrastowych, badania scyntygraficzne należy planować nie wcześniej niż po upływie 3 tygodni – 3 miesięcy.
Zarówno niedoczynność jak i niedoczynność tarczycy zwiększają oporność na działanie insuliny! Po rozpoznaniu zaburzeń gospodarki węglowodanowej, ale jeszcze przed wprowadzeniem modyfikacji stylu życia, diety czy terapii lekowej, należy ocenić funkcję tarczycy. Pominięcie tego kroku utrudnia lub czasem wręcz uniemożliwia uzyskanie planowanych efektów.
W ostatnim czasie potwierdzono skuteczność awanafilu (inhibitor fosfodiesterazy) u pacjentów z dysfunkcją erekcyjną. Awanafil cechuje się wysoką selektywnością w stosunku do fosfodiestarazy typu 5 (PDE5). W porównaniu z innymi lekami z tej grupy wykazuje 20 000 razy większe powinowactwo do PDE5 w porównaniu z PDE3 (występującej...
Celiakia (choroba trzewna) występuje u 2-5% pacjentów z chorobami gruczołu tarczowego. Dlatego dieta bezglutenowa nie powinna być traktowana jako standardowa dieta „tarczycowa”. U osób ze zdiagnozowaną celiakią obecność przeciwciał antyTPO stwierdza się w 29% przypadków. Konieczność monitorowania funkcji tarczycy w tych przypadkach wydaje się oczywista.
Warto pamiętać o kilku regułach dotyczących stosowania lewotyroksyny. Środki te powinny być przyjmowane: na czczo, popijane niewielką ilością wody, posiłek można spożyć po upływie 1 h od zażycia tabletki. Hormonów tarczycy nie należy przyjmować z innymi lekami czy też suplementami diety. Jeśli zachodzi konieczność...
W trakcie konferencji podkreślono, iż pacjenci z niedoczynnością tarczycy powinni być leczenia preparatami lewotyroksyny. Zasadniczo nie rekomenduje się: preparatów suszonej tarczycy, złożonych preparatów zawierających LT4 i LT3. Poza wykorzystaniem diagnostycznym liotyronina jest stosowana także w leczeniu przełomu tarczycowego.
W najbliższych tygodniach będę do Państwa dyspozycji poza okresem: 28 lipca – 4 sierpnia oraz 14 – 24 sierpnia Przypominam o możliwości umawiania się na konsultacje przez zakładkę „Rezerwacja wizyt”. Z góry przepraszam za ograniczenie możliwości kontaktu telefonicznego w wyżej podanych terminach. Życzę Wszystkim udanych urlopów i...
WHO oraz m.in. Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne zalecają, aby kobiety ciężarne oraz karmiące piersią przyjmowały dodatkowe ilości jodu. Oprócz jodu spożywanego codziennie wraz z pożywieniem (około 150 ug), rekomenduje się dodatkową dawkę 150-200 ug KI/dobę. Jod jest często przyjmowany wraz z innymi makro- i mikroelementami w postaci...
Podczas kilku wykładów konferencji „Hot Topics Endokrynologia” w Międzyzdrojach omawiano znaczenie selenu w profilaktyce i leczeniu schorzeń tarczycy (choroba Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa, orbitopatia tarczycowa). Warto przypomnieć, że optymalne dzienne spożycie selenu (Se) to: 25 mikrogramów u dzieci 40-50 mikrogramów u kobiet (minimalnie 30 mikrogramów) 75 mikrogramów...
Między innymi o takich problemach dyskutowano na konferencji „Hot Topics w endokrynologii”, która odbyła się w Międzyzdrojach. W wielu przypadkach odpowiedzi na pojawiające się pytania były jednoznaczne. W części pojawiały się jednak wyraźne kontrowersje 😉
W tym szczególnym okresie, przy występowaniu wskazań, kontrolne badania funkcji tarczycy powinny być przeprowadzane bezpośrednio po rozpoznaniu ciąży, a następnie co 4-6 tygodni. Podstawowy zestaw badań obejmuje ocenę TSH i FT4. Badania wykonuje się rano, na czczo (w przypadku stosowania preparatów lewotyroksyny – rano, na...
W ostatnim numerze Medycyny po Dyplomie opublikowałem artykuł dotyczący błędów popełnianych w czasie diagnostyki i terapii schorzeń tarczycy.
W licznych sytuacjach niezbędne jest prowadzenie jednoczesnej diagnostyki endokrynologicznej i ginekologicznej. Wymienić tu można chociażby przypadki: zaburzeń miesiączkowania, pierwotnego i wtórnego braku miesiączki, nadmiernego owłosienia/trądziku, zespołu policystycznych jajników, hiperprolaktynemii czy też niepłodności partnerskiej. Konferencja w Krynicy była okazją do zapoznania się z aktualnymi standardami postępowania w szeregu często występujących schorzeń....
Podczas spotkania, na którym zostały przedstawione rekomendacje Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego na rok 2015, profesor Leszek Czupryniak żartobliwie sugerował jak w nieskomplikowany sposób wdrażać dietę cukrzycową. Ponieważ cukier jest dla chorego trucizną, dlatego po spożyciu czegoś słodkiego pacjent powinnien to natychmiast wypluć 😉
W okresie 21.01-1.02.2015 gabinet będzie nieczynny. Przypominam, że system rezerwacji umożliwa Państwu samodzielne ustalanie terminów wizyt (zakładka „Rezerwacja konsultacji”). W pilnych sprawach proponuję komunikowanie się drogą mailową. Kontakt telefoniczny może być w okresie ferii ograniczony. <a href="https://www.flickr.com/photos/palojono/6864967715" title="Snoqualmie Pass corduroy by Jono Hey, on Flickr"><img src="https://farm8.staticflickr.com/7197/6864967715_15762fdb63_s.jpg" width="75"...
American Medical Asssociation zachęca do korzystania ze szkoleń dla lekarzy m.in. poprzez platformę Medscape. Uczestniczenie w kursach on-line jest jedną z możliwości utrzymania licencji lekarskiej w Stanach Zjednoczonych. 1 stycznia uzyskałem pierwszy punkt w roku 2015 🙂 <a href=”https://www.flickr.com/photos/36243589@N04/14471106513″ title=”stethoscope by Dr.Farouk, on Flickr”><img src=”https://farm4.staticflickr.com/3841/14471106513_7af0534abd_s.jpg” width=”75″ height=”75″ alt=”stethoscope”></a>
https://farm8.staticflickr.com/7309/11535301765_611e66934d_s.jpgMerry Christmas! by Nick-K (Nikos Koutoulas), on Flickr
Oprócz podsumowania nowości w diagnostyce i terapii wybranych schorzeń podjęto próbę aktualizacji krajowych standardów leczenia endokrynologicznego. Szereg wystąpień miał duże walory dydaktyczne i praktyczne. Podobnie jak w ubiegłym roku szkolenie odbyło się w pięknej, zimowej aurze.
Konsultant krajowy w dziedzinie endokrynologii (prof. Andrzej Lewiński) poinformował o planowanych zmianach zasad przeprowadzania i finansowania badań hormonalnych w przypadku schorzeń tarczycy. Od początku 2015 r. Ministerstwo Zdrowia wprowadza możliwość wystawiania skierowań na badania TSH, FT4 i FT3 przez lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
W ubiegłym tygodniu odbyło się doroczne spotkanie Polskiego Towarzystwa Andrologicznego. W trakcie obrad dyskutowano m.in. na temat wpływu ksenoestrogenów na funkcjonowanie organizmu mężczyzny, działań ubocznych leków dermatologicznych i sterydów androgenno-anabolicznych stosowanych przez mężczyzn, efektów antyoksydantów w zakresie możliwości poprawy jakości nasienia czy też wskazań do prowadzenia terapii androgenowej....
Omnadren 250, testosteron w postaci płynu do wstrzykiwań, został wycofany z obrotu. Główny Inspektor Farmaceutyczny stwierdził, że do legalnej sprzedaży mogła trafić sfałszowana partia preparatu Chodzi o Omnadren 250 z numerem serii 210191 i datą ważności 10.2015. Podejrzany o sfałszowanie preparat nieznanego producenta został...
Szanowni Państwo, Informuję, że od 14 do 31 sierpnia gabinet będzie nieczynny. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do rezerwacji konsultacji we wrześniu.
Kobiety unikające słońca żyją krócej (raport) ZE ŚWIATA NAUKI: 2014-07-16 ŹRÓDŁO: Nadmierne opalanie się zwiększa ryzyko raka, ale jeszcze groźniejsze jest unikanie słońca. Kobiety, które unikają słońca, krócej żyją – wykazały badania szwedzkich specjalistów opublikowane przez „Journal of Internal Medicine”. Badania przeprowadzono wyłącznie...
Na początku XX wieku w Stanach Zjednoczonych (Colorado) zauważono występowanie zależności między ekspozycją na fluor a stanem uzębienia. Większa zawartość fluoru w spożywanej wodzie korelowała z mniejszą zachorowalnością na próchnicę. Po potwierdzeniu wstępnych obserwacji, od lat 50-tych rozpoczęto wprowadzanie programów fluorowania wody pitnej. Rekomendacje...
Dieta bezglutenowa zyskuje coraz większą „popularność”. Zdjęcie ulotki reklamowej pokazuje, że produkty bezglutenowe są coraz mocniej promowane także w Polsce. Faktem jest, że celiakia może występować nawet u 1% populacji. W dużej grupie pacjentów pozostaje ona niezdiagnozowana. Z drugiej strony szacuje się, że 1 na 200 Amerykanów...
Przed tygodniem w Międzyzdrojach odbyła się konferencja Polskiego Towarzystwa Tyreologicznego. Podczas sesji poruszany był między innymi problem trudności z uzyskaniem pełnego wyrównania funkcji tarczycy przy wykorzystaniu standardowej terapii lewotyroksyną. Aktualnie nie ma jednak naukowego uzasadnienia dla stosowania preparatów liotyroniny. więcej na temat: tutaj Pogoda...
